Hôm nay là 23 Âm lịch, là ngày Tết ông Công ông Táo. Tết Táo Quân còn được coi như lễ bắt đầu tuần Tết Nguyên Đán đấy.



Tết
ông Công ông Táo


Táo Quân, Táo
Vương hay Ông Táo trong tín
ngưỡng dân gian Việt Nam được xem là vị thần cai quản việc bếp núc trong mỗi nhà
và thường được thờ ở nơi bếp. Táo Quân có nguồn gốc từ ba vị thần Thổ Công, Thổ Địa, Thổ Kỳ của Trung
Quốc, nhưng được Việt hóa thành sự tích "2 ông 1 bà" quen thuộc:




“Trọng Cao và Thị Nhi lấy nhau đã lâu mà không có con
nên thường cãi nhau. Một hôm Trọng Cao quá tức giận đánh vợ, tức mình, Thị Nhi
bỏ nhà ra đi. Thị Nhi gặp một chàng trai là Phạm Lang rồi ăn ở với nhau thành
vợ chồng. Khi Trọng Cao hết giận, thấy vợ bỏ đi mất, liền đi tìm kiếm khắp nơi,
nhưng không thấy tăm hơi, buồn rầu bỏ công ăn chuyện làm, ra đi làm người hành
khất để đi tìm vợ. Một hôm, Trọng Cao đến một nhà khá giả xin ăn, bà chủ nhà
đem cơm ra cho. Thì ra đó là Thị Nhi. Hai người nhận ra nhau, Thị Nhi hối hận
vì đã lấy Phạm Lang. Bất ngờ người chồng mới là Phạm Lang từ ngoài đồng đi làm
về, Thị Nhi nói Trọng cao vào ẩn trong đống rơm. Phạm Lang về nhà để lấy tro
bón ruộng, nên đốt đống rơm lấy tro. Trọng Cao đang say ngủ trong đống rơm nên
bị chết cháy, người vợ cũ là Thị Nhi thấy vậy cũng lao vào lửa chết theo. Phạm
Lang thấy vợ chết cũng lao mình vào đống rơm đang cháy ấy mà chết. Thượng Đế
thấy ba người có tình nghĩa, phong cho làm Táo Quân, và phân chia mỗi người một
việc: Phạm Lang là Thổ Công trông lo
việc bếp, Trọng Cao là Thổ Địa trông
nom việc nhà, Thị Nhi là Thổ Kỳ trong
nom việc chợ búa. Ba người tượng trưng là ba cỗ "đầu rau" hay
"chiếc kiềng 3 chân" ở nhà bếp.”




Theo quan niệm
của người Việt, ngày 23 tháng Chạp hàng năm là ngày bộ ba thổ Công, thổ Địa,
thổ Kỳ vắng mặt ở trần gian lên chầu trời để báo cáo với Ngọc Hoàng thượng đế
những việc thiện ác, hay dở, tốt xấu trong năm qua của gia chủ một cách khách
quan, trung thực. Vào ngày này, nhà nào cũng mua cá chép làm phương tiện đưa ông
táo lên trời, làm mâm cơm cúng thật thịnh soạn, khấn trước bàn thờ, kể rõ mọi
việc trong năm và mong muốn trong năm mới mọi việc sẽ thuận buồm xuôi gió.








Ý nghĩa của Tết Táo Quân

Sự tích Táo Quân ở Trung Quốc và Việt Nam có những nét khác nhau, tuy nhiên tất
cả các sự tích đều nói lên "tình nghĩa yêu thương" giữa một người vợ
và hai người chồng cũ và mới. Chính vì những mối ân tình đó mà ba người đều đã
quyên sinh vì nhau. Hình ảnh Táo Quân ngày nay đã trở nên gần gũi với cuộc sống
hiện đại hơn với quan niệm: gia đình nào được Táo Quân phù hộ nhiều thì hạnh
phúc, yên ổn, thành đạt, bếp đỏ lửa mỗi ngày. Những gia đình không có điều kiện
đỏ lửa mỗi ngày để ông vua bếp làm nhiệm vụ thì ngầm hiểu là Táo Quân chưa hoàn
thành nhiệm vụ giữ gìn tổ ẩm gia đình một cách trọn vẹn. Người Việt quan niệm
ba vị Thần Táo định đoạt phước đức cho gia đình được tạo bởi việc làm đúng đạo
lý của gia chủ và những người trong nhà.

Các nghi lễ thờ cúng Táo Quân




Tết ông Công ông
Táo có thể được làm to hay nhỏ, lễ chay (gồm trầu cau, hoa, quả, giấy vàng,
giấy bạc) hay lễ mặn (gồm xôi gà, chân giò luộc, các món nấu nấm, măng…) tùy mỗi
gia đình, nhưng dứt khoát phải có bộ mã Táo Quân mới, sau khi cúng ông Táo thì
sẽ hóa vàng. Teen có thể thấy lễ vật cúng Táo Quân gồm có ba chiếc mũ (hai mũ
đàn ông và một mũ đàn bà) được trang trí với các gương nhỏ hình tròn lóng lánh
và những dây kim tuyết màu sắc sặc sỡ. Mũ dành cho các ông Táo thì có hai cánh
chuồn, mũ Táo bà thì không có cánh chuồn.






Bộ vàng mã cúng ông Công ông Táo được bày bán ở nhiều
nơi






Ngoài ra, để các ông và bà Táo có phương tiện về chầu trời, người ở miền Bắc còn
cúng một con cá chép còn sống thả trong chậu nước, ngụ ý "cá hóa
long", nghĩa là cá sẽ biến thành Rồng đưa ông táo về trời. Con cá chép này
sẽ sau đó được "phóng sinh" (thả ra ao, hồ hay sông). Tại miền Trung,
người ta cúng một con ngựa bằng giấy với yên, cương đầy đủ. Ở miền Nam
thì giản dị hơn, người ta chỉ cúng mũ, áo và đôi hia bằng giấy.






Cá chép vàng bán rất chạy trong ngày Tết ông Công ông
Táo







Teen nghĩ gì về Tết Táo Quân?



Phần lớn teen
thích Tết Táo Quân vì đây được coi
như lễ bắt đầu tuần Tết Nguyên Đán. Hồng Ngân (16t) hớn hở: “Cứ thấy ngoài đường bày bán nhiều đồ vàng mã
cúng ông Công ông Táo, rồi thấy mọi người đi mua cá chép vàng là lòng tớ lại
rộn rã cả lên, vì điều đó có nghĩa là… đã đến Tết rồi!”




Từ khi còn nhỏ,
teen vẫn thường thích ngày Tết ông Công ông Táo vì được đi thả cá – đối với
những cô bé cậu bé nhỏ tuổi thì đây là một trải nghiệm thật thú vị. Còn bây
giờ, một số teen thì lại đang lo về chuyện thả cá ấy. “Những năm trước, tết ông Công ông Táo cứ như ngày hội thả cá và… xả rác
vậy. Xung quanh những hồ hoặc sông mọi người thường thả cá, rác vứt bừa bãi
khắp nơi cả.” – Minh Trang (18t) nói. Nếu hôm nay bạn có ý định đi thả cá,
thì nhớ giữ gìn bảo vệ môi trường và không vứt rác xuống sông nhé!




Hay như chuyện
của gia đình Trung Đức (17t) vào Tết Táo quân năm ngoái, khi bạn và em đi thả
cá ở hồ gần nhà, Đức dựng xe mà quên rút chìa khóa. Loay hoay với túi cá để thả
xuống sông, Đức bị một người lạ mặt cướp mất xe và phóng đi luôn, bạn không
đuổi theo kịp. Vì thế vào những ngày lễ Tết như thế này, teen cũng nên đề phòng
chuyện mất cắp và luôn để ý đến đồ đạc của mình.




Chúc bạn có một
Tết Táo Quân thật vui và đáng nhớ!